لباس بومی و محلی جنوبی

برقع پوشش جنوبی

برقع پوشش جنوبی

برقع چیست ؟

برقع روبنده‌ای به شکل مستطیل یا نیم دایره است که در انواع و جنس های مختلفی موجود است که مهم ترین برقع ها براساس اقلیم عبارتند از : برقع مینابی، بلوچی، قشمی یا جزیره ای و عربی است که اگر بخواهیم انها را بر اساس ساخت نیز جداسازی کنیم به سه دسته کلی برقع های نخی، برقع های شیله ای و برقع های پارچه ای تقسیم می شوند  که همه ی برقع ها  از پشت سر به وسیله دو بند و گره به هم وصل می‌شود، قسمتی از آن نیز برای چشم‌ها و تنفس باز است.

هر دسته از برفع ها در قسمت های محتلف هرمزگان اسفاده میشوند به طور مثال در شرق هرمزگان بیشتر برقع های نخی طرفدار دارد و در جزایر و غرب استان از برقع های شیله ای استفاده میشود و برقع های پارچه ای در مناطق شرق و غرب این استان مورد استفاده قرار میگیرد.

رنگ های برقع ها نیز نشان دهنده وضعیت تاهل بانوان هرمزگانی است به طور مثال در میناب خانم های جوان . متاهل و تازه عروس از برقع قرمز استفاده می کنندو خانم های متاهل مسن تر و بچه دار از رنگ نارنجی استفاده می کنند و خانم های پیر و بیوه از برقع مشکی استفاده می کنند.

امروزه پوشش برقع در میان زنان بومی و استفاده روزمرزه آنان به شکل سنتی بسیار نادر شده است اما خوشبختانه با کمی تغیر و استفاده از نگین و زنجیر در تزیین برقع ها این پوشش سنتی در میان دختران جوان رواج یافته است

برقع های دست ساز و تزیین شده که با استفاده از نگین . زنجیر .پولک . گلابتون ساخته می شوند به قدری جذاب و زیبا هستند که علاوه بر گسترش استفاده بین بانوان هرمزگانی شده است در دیگر استان های کشور نیز بسیار مورد استقال قرار گرفتند. بدلیل زرق و برقع برقع استفاده از آن در استایل های سنتی ئ مدرن نیز امکان پذیر شده است به نحوی که میتوان از آن به همراه مانتوهای سنتی و مدرن و حتی لباس های محلی استفاده کرد

که میتوانید از سایت سلست برقع و خرید لباس زنانه بندری به راحتی سفارش خود را ثبت کنید تا در سریع ترین زمان ممکن برایتان ارسال شود.

برقع در فرهنگ دهخدا

برقع در فرهنگ دهخدا به معنای روی بند زنان و حجاب است در گویش مردم بومی هرمزگان حرف (قاف) را (کاف) تلفظ میکنند که برقع را برکه تلفظ میکنند . در قسمت غرب استان هرمزگان به برقع (بتوله) یا (بتیله) نیز میگویند.

تاریخچه ی برقع و رسیدن آن به فرهنگ ما

 

یکی از پژوهشگران هرمزگانی به نام محمد خطیبی زاده در کتابپ پوشش مردم هرمزگانی درباره ی پوشش برقع چنین نوشته است : برقع پوشش زیبا و دیدنی زنان قسمت های شمالی و جنوبی خلیج فارس و دریایی عمان است و تفریبا سه میلیون نفر از این وسیله استفاده میکنند.

آقای محمد خطیبی زاده در بخش دیگری از کتابش درباره تاریخچه برقع می گوید : در سنت و عرف پوشش ما ایرانیان زنان ایرانی برقع وجود نداشته است و این سنت غیر ایرانی است. خواستگاه اصلی برقع در واقع در یونان باستان بوده که اشکال آن با زمان حال بسیار متفاوت بوده و از آن جا به اسپانیا و سپس به بیابان طوارق و بربر کرانه های عربستان و سرانجام به کرانه های شمالی دریای پارس از جمله استان هرمزگان راه یافته است.

زنان یویانی عادت داشته اند صورت خود را به وسیله نیمی از روسری های خود می پوشاندند . برخی دیگر از زنان یونانی در مناطق مختلف این کشور با یک نوع روپوش مخصوص که در جزایر کوس وار کوس ساخته می شد صورت خود را پوشاندند . که این روپوش ها جنسی بسیار لطیف و ظاهری شفاف و درخشان داشتند.

پس از گذشت سال ها روپوش های زنان یونانی دست خوش تغیراتی برای راحتی و راحت تر دیدن اطراف بر صورت خود حجاب خاصی را پوشاندند که از طرف مقابل دو سوراخ جهت دید چشمان در آن دیده می شد که شباهت های بسیاری به برقع امروزی دارد

خطیبی زاده  با بیان اینکه برقع حدود چهارصد سال است که مورد استفاده مردم بندرعباس قرار گرفته است،گفته است: در شهر های جنوب کشور دختران و زنان از گدشته بسیار دور از برقع برای پنهان کردن چهره ی خود از افراد نامحرم به عنوان حجاب استفاده میکردند و در شهر بندرعباس و قشم حدود چهارصد سال است که از روبند و نقاب مورد اسفاده قرار میگیرد . برقع از جمله پوشاکی است که مردم جنوب کشور انرا به خوبی میشناسند . تا قبل از سال 1314 شمسی برقع یا نقاب یکی از پوشش های اصلی بانوان این شهر ها بوده و زنان بندری و قشمی برای محقوظ نگه داشتن صورت خود از افراد نامحرم حتی المکان سعی داشتند در روز از خانه های خود بیرون نروند و اگر کار ضروری برایشان پیش می امد ملزم به پوشیدن (لباس گشاد . چادر . برقع ) میشدند و از خانه خارج میشدند و حتی دید و بازدید ها در روز انجام نمی شد.

البته بعضی از زنان مهاجر و دوره گرد و ماهی فروش جهت تامین معاش و ارتزاق خود از منزل خارج می شدند و البته برقع ی انها کمی پهن تر و بلندتر از دیگر برقع ها بود.

طبق تحقیقات انجام شده عده ای معتقدند که برقع بیشتر در بین بانوان بندری اهل سنت رواج دارد ، زیرا دارای تعصبات مذهبی شدیدتری هستند، ولی بانوان شیعه هم از برقع استفاده میکنند.

در فرهنگ هرمزگانی ها برقع را فقط در روز و تا قبل از اذان مغرب می پوشند زیرا معتقدند که پوشیدن برقع در شب شگون ندارد.

برقع را در هنگام خوردن و آشامیدن و آن هم زمانی که مرد نامحرمی در آن حوالی نباشد بالا می زنند.

جالب است یدانید همانطور که در پوشش چهارفصل بومی مردم قشم؛ نمادی از فرهنگ و اصالت پس از اتمام ماه رمضان در روز عید فطر زنان در روز به عید دیدنی رفته و مردان شب به عید دیدنی میروند.

انواع مختلف برقع

برقع نخی:

برقع نخی بیشتر در روستای واقع در حوزه غرب شهرستان جاسک در روستای (کوه مبارک) ساخته و استفاده میشود . در این برقع از نقش های اصیل بلوچی استفاده شده است که به گفته ی اهالی این منطقه دارای قدمت بسیار زیادی می باشد.

برقع نخی که به اسم برقع گل و طوف نیز شناخته میشود در مناسبت های تازه عروسان و زنان جوان با رنگ قرمز روشن استفاده میشود اما زنان مسن تر نیز گاهی از آن استفاده می کنند.رنگ سرخ رنگ جوانی به ثمر رسیده 21 تا31 سالگی است.

در این منطقه زنان علاوه بر حفظ حجاب گاهی در جشن ها و عروسی ها برای زینت نیز از برقع نو و تازه ساخت و هم چنین به رنگ قرمز روشن استفاده می کنند.

برقع شیله ای :

در قشم دختران بعد از ازدواج از برقع استفاده می کنند که البته استفاده از آن اختیاری است برقع در کل در هرمزگان نشان دهنده ی سیر تکامل زنان است یعنی همزمان با رشد شخصیت و بالا رفتن سن شکل و فرم برقع نیز تغیر می کند بدین صورت در هنگام جوانی و قبل از ازدواج زنان از برقع استفاده نمی کنند ولی بعد از ازدواج برقع را جهت نشان دادن تاهل به کار می رود.

در زمستان از ماه های مهر به بعد زمانی که هوا بهتر میشود مسافران برای خرید به قشم می آیند که بسیاری از مسافران لباس های محلی و برقع خریداری میکنند و برای سوغات به شهر خود میبرند

در طول زمان هر چه سن بالاتر میرود اندازه برقع بزرگتر می شود و صورت را بیشتر می پوشاند . این نکته نشان دهتده ی بالغ تر و کامل تر شدن شخصیت فرد است نکته جالب توجه دیگر این است که برقع ی شیله ای بر خلاف برقع نخی بدون نقش هستند و رنگ انها غالبا مشکی متمایل به طلایی است. شیله ای هایی که از آن برقع می دوزند: شیله چلوار سیاه، شیله صیقلی (صقله‌ای) شیله برف، شیله سرخن، شیله تاکری

برقع عربی

برقع های عربی بیشتر در قشم و غرب استان هرمزگان که البته به انتخاب خود شخص است استفاده می شود . چشمی این برقع ها که از بقیه برقع ها بزرگتر است یکی از اصلی دلایل استفاده از برقع که حجاب می باشد را زیر سوال می برد زیرا تقریبا تمام صورت قابل رویت است . این چشمی بزرگ که مردمان بومی این منطقه به آن چشم (پراهون) می گویند از ویژگی های اصلی این برقع می باشد.

برقع های ساخته شده در مناطق غرب استان هرمزگان از لحاظ شکل شبیه برقع های جزیره قشم هستند اما از لحاظ جتس پارجه با هم متفاوت هستند جنس پارجه ها بر خلاف برقع جزیره قشم براق نیست و از شیله تهیه نمی شود . بلکه از پارچه مخملی تهیه شده است این برقع ها متلعق به روستای کشار واقع در غرب بندرعباس است.

مدیرکل صنایع دستی هرمزگان نیز در خصوص استفاده از برقع در میان زنان هرمزگانی به خبرنگار  ایلنا گفت: برقع نوعی از پوشش زنان است که دارای جلوه بصری زیبایی شناختی که خاصیت حفظ حجاب و همچنین برای جلوگیری از آسیب‌های پوست صورت در برابر آفتاب و به عنوان یک نماد سنتی ماست که بانوان هرمزگان نگاه ویژه ای به آن دارند. از سه جنبه کاربرد : زیبایی شناختی و هماهنگ شدن با چادر و پوشش سنتی بانوان ما به شمار می رود.

 

 

 

امتیاز دهید post

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *