لباس جنوبی

ایران جزو کشورهایی است که به علت تنوع قومیتی لباس های جنوبی های خاص زیادی دارد که هر کدام معرف فرهنگ قومیتی و محل است

قومیت های مختلف که در ایران از قدیم میزیستند هر کدام دارای زبان خاص و پوشش منحصر به فرد خود هستند که از شناخته ترین پوشش های می توان به مناطق ترک. لر . کرد . بلوچ . بختیاری . ترکمن قشقایی بندری و عربی و گیلک اشاره کرد.

عوامل مذهبی شرایط طبیعی . موقعیت اجتماعی و معشیتی از جمله مواردی است که در شکل گیری و ترکیب پوشاک محلی و سنتی هر قوم دخیل است و ایران نیز تنوع قومیتی و اقلیمی زیاد پوشش های محلی متنوعی دارند.

لباس محلی به لباس های جنوبی گفته می شود که بر گرفته از آداب و رسوم و شرایط جویی و منابع آن منطقه می باشد.

پوشش محلی در شهر ها و روستاها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند که با توجه به نزدیک بودن آن ها به همدیگر و شرایط اقلیمی مشابه و منابع یکسان میتوان این مساله را توجیه کرد.

با توجه با این که استان هرمزگان اقوام زیادی از جمله عرب و بلوچ را در خود جا داده است اما پوشش محلی خاص خود را دارد. افراد زیادی هستند که پوشش جنوبی را میپسندند و به در بازار متنوع امروز به دنبال خرید لباس جنوبی هستند. لباس های جنوبی ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند و بسیار جذاب هستند.

به گفته ی محققان لباس های محلی هرمزگانی شباهتی زیادی به لباس های جنوبی و عربی دارد این شباهت های لباس های محلی مربوط به زری دوزی و مشابهت زیورآلات این منطقه با کشور هندوستان یا امارات است.

البته با توجه به شباهت های زیاد لباس های جنوبی مردم هرمزگان به هندوستان و عربستان قدمت لباس های جنوبی مردم جنوب ایران به پیش از پیدایش امارات است که گمان می رود بدیلیل رفت و آمد تاجران عرب و هندی و ایرانی به این مناطق باعث تاثیر گذاری و تغیرات کوچک در این لباس های جنوبی ها شده است

لباس های جنوبی استان‌های جنوبی نیز به عنوان نشان و نمادی از جنوب شناخته می شود و هرمزگان نیز یکی از مناطقی است که پوشش به نوعی خاص از تن پوش تنها خلاصه نمی شود بلکه حجاب و روسری تا زیورآلات را در برمی گیرد که گویای زبان، فرهنگ و آداب و سنن خاص این منطقه است.

پوشش زنان هرمزگانی و هنری دستی که در آن ها به کار گرفته شده است یا شاید به خاطر نوع استفاده از آن ها خیلی رنگ و بوی کهنگی به خود نگرفته است و از لحاظ طرح و رنگ زیبایی خاص خود را دارد که بیشترین تنوع رنگ و خرج کاری که در لباس های جنوبی زنان  استفاده شده در شلوار های انهاست که در رنگ های روشن آبی و بنقش صورنی موجود است.

معرفی انواع لباس جنوبی

به دلیل شرایط اقلیمی و هوای گرم در جنوب ایران لباس های جنوبی از جنس نازک است و نوع دوخت آن باعث می شود هوا به راحتی از میان آن ها عبور کند که کمک بسیار زیادی به خنک شدن بدن می کند و یکی دیگر از راه های فرار از گرمای شدید جنوب استفاده از رنگ های روشن است که باعث جذب کمتر نور می شود. غالبا لباس های جنوبی هم به همین شکل دوخته میشوند. پیشنهاد میکنیم اگر در فصل گرما به دنبال پوشش مناسبی هستید با خرید لباس ساحلی میتوانید تجربه خوبی را در این زمینه داشته باشید.

پیراهن زنان هرمزگانی به صورت بلند تا مچ پا و یا کوتاه تا رو و یا زیر زانو است که بسته به هر شهر و روستایی و یا منطقه ای متفاوت است؛ پیراهن‌ها نیز بیشتر به شکل کَندوره، گون، اشکم، نشته، آستین فراح، کِلوش، عجمی، چینی، گشاد، عربی و ساده شلالی می باشد.

یکی از زیباترین پوشش زنان جنوب شلوار انهاست که به اسم شلوار بندری شناخته می شود و دارای خرج کارهای بسیار رنگین و زیبا است که دست ساز بودن آدم را شگفت زده میکند.

شلوار های زنان در تمامی استان هرمزگان شکل و آرایشی یکسان دارد اما تزیین دمپایی های شلوار بسته بستکی به سلیقه محلی و نه به شرایط هوایی متفاوت دارد.شلوارها دارای دمپای تنگ تا زانو است که در ناحیه کمر گشاد میشود و از سمت داخل به سمت مچ به کمک زیپ بسته و باز میشود

برای دمپای شلوار از «بادله تمام»، «پولکی» ، «ودویی دستی»، «گلابتونی» ، «حاشیه ای»، «سرپاچه ای»، «بادله تمام» ،«ودویی اطلسی» ، «خوس لنگه ای»و «نخی» بکار می رود که بیشتر از پارچه های کلفت و رنگ های روشن برای شلوارهای بندری استفاده می شود .

چادر بندری نیز یکی دیگر از زیبایی های پوشش مردم جنوبی است که طرح و رنگ و نوع پارچه زیبایی خاصی دارد. بیشتر چادرها به رنگ‌های قهوه‌ای خردلی و خاکستری مایل به آبی است که اغلب آن‌ها از کشورهای عربی، هند و پاکستان وارد ایران می شود.

طرز پوشیدن این نوع چادر ها نیز قواعد خود را دارد که به صورت لا نیم لا و کول زدن است که در روش اول گوشه چادر را با دست بر روی دوش می اندازند و طرف دیگر آزاد است و شیوه ی دیگر آن نیز چادر را دور سر میپیچند گوشه ی آن را در ناحیه گوش رها می کنند.

برقع(برقه یا برقعه) نیز جزو پوشاک بانوان هرمزگانی است که علاوه بر جنبه تزیینی، کاربرد نیز دارد و نوعی حجاب محسوب می شود. اغلب زنان ساحل نشین قشم، بندرلنگه، جاسک و بندرعباس از آن استفاده می‌کنند و در مناطقی مانند رودان، حاجی‌آباد و بستک کمتر دیده می‌شود.

لباس های جنوبی

محمد خطیبی زاده نویسنده کتاب پوشش مردم هرمزگان در خصوص پوشش مردان آورده است : مردان هرمزگانی نیز مانند بانوان از لباس های بلند که در قدیم در بندرعباس به آن کندوره می گفتند استفاده می کردند. میتوانید با مطالعه مقاله پوشش چهارفصل بومی مردم قشم اطلاعات بیشتری نیز در مورد پوشش مردان در قشم کسب کنید.

این لباس ها از چند نوع پارچه نازک و ضخیم دوخته می شدند و در آن دوره که مردان پایبند به سنت خود می بودند همواره می بایستی از لباس های جنوبی بلند و سفید که نشان دهتده تمیزی که شایستشان است می پوشیدند

ناخدا ها ملوانان و صیادان نیز از 2 نوع پیراهن یکی مخصوص میهمانی بود که بیشتر در رنگ سفید و حریر یا ململ نازک درجه یک دوخته می شد و برای کار نیز پیراهن بلند بود و ملوانان در زمستان برای کار کردن از پارچه های کلفت تر رنگی راه راه  که بیشتر آنها با دست زنان بومی دوخته می شد استفاده میکردند
پوشش مردان بندری شامل کلاه لنگ پی جامعه کت پیراهن قبا دگله پالتو ژاکت کنجو شال گردن گیوه جوتی سواس و انواع کفش های مدل جدید است

پوشش رنگین کمانی مردم هرمزگان

به گفته ی رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی : اصل چشم نوازی لباس های جنوبی مردم استان هرمزگان استفاده آنها از رنگ های بسیار زنده و روشن است که باعث زیبایی دو چندان این لباس های جنوبی است که به شکل رنگین کمان است

همایون امیرزاده اخیرا در رویداد دهمین سالگرد تاسیس انجمن طراحان مد و لباس های جنوبی هرمزگان در سال 1398 افزود: لباس های سنتی مردم استان هرمزگان تشکیل شده از رنگ های متنوع و متفاوتی که سرشار از شادی و زیبایی است که در رنگ های صورتی، سبز، قرمز، نارنجی، بنفش و آبی موجود است که نشان هویتی مردمان این دیار است.
وی ادامه داد: پوشش درهرمزگان تنها تن پوش نبوده و حجاب تا زیورآلات جزء جدایی ناپذیر آن محسوب می شود، طرح، رنگ، بافت و تزیین از نظر فرم و مستوری و عفیف بودن، پوشش محلی این استان را نسبت به گونه‌های مشابه متمایز کرده است.
این مسوول فرهنگی اضافه کرد: لباس هرمزگان به عنوان شان انسانی و نمادی از هویت فرهنگی به شایستگی از گذشته تاکنون از شانیت انسانی مردمان این استان صیانت کرده است.
امیرزاده ابرازداشت: پوشش بومی هرمزگان بویژه زنان رو به تکامل و جذابیت بوده و در گذر زمان اصالت فرهنگی خود را حفظ کرده و از کهنه گی به دورمانده است